Ana Sayfa > Sağlıklı Nesiller > Uzman Görüşü
Uzman Görüşü
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu yorumu 
Sağlıklı bir besin: SOMON
Balık, içerdiği Omega-3 yağ asitleri, yüksek miktardaki kaliteli protein ve düşük yağ içeriğiyle sağlıklı ve popüler bir besindir.
Besinlerle aldığımız proteinin kaliteli olması ve yeterli miktarda alınması sağlıklı büyüme ve kaliteli yaşamanın temelini oluşturur. Balık kaliteli bir protein kaynağıdır. Süt ürünleri, et çeşitleri ve yumurta ile karşılaştırıldığında kalorisi düşük, proteini daha yüksektir ve en sağlıklı yağ içeriğine sahiptir.
Balık protein yanında iyot ve selenyum içeriği ile de beslenmede önem taşır. Balık yağı, A vitamini, D vitamini, E vitamini kaynağı olarak beslenmeye önemli katkı sağlar.
Balığın günümüzde ön plana çıkan en önemli özelliği eikosapentaenoik asit (EPA) ve dokozahegzaenoik asit (DHA) gibi elzem Omega-3 yağ asitleri içermesidir. EPA ve DHA bitkisel gıdalarda bulunmaz. Yağlı balıklarda bu yağ asitleri daha fazladır. Somon da yağlı bir balıktır. 100 gr somon yaklaşık 4 - 14 gr yağ içerir. 100 gramında 10 gr yağ içeren bir somon balığı etinde 0.62 gr EPA ve 1.29 gr DHA bulunmaktadır. 100 gramında 4 gr yağ bulunan somon etinde EPA 0.42 gr ve DHA 0.59 gr bulunur.
DHA, bebeğin beyin ve retina gelişiminde önemli rol oynar. Gebelerin bu yağ asitlerini yeterli alması bebeğin gelişimi açısından büyük önem taşır. Gebe ve emzikli kadın günde en azından 2.6 gr Omega-3 yağ asitleri almalıdır. Bebeğin anne karnında iken ve annesini emerken gereksinimi ek olarak günde 100-300 mg DHA dır.
Haftada en az 1-2 kez balık ve özellikle de somon gibi yağlı balıkların tüketilmesi kalp-damar hastalıklarına karşı koruyucudur. Kalp hastalığına bağlı ani ölüm riskini azaltır. Bu etki plak stabilize edici ve antitrombotik özelliklerinden çok antiaritmik özelliği ile açıklanmaktadır. Haftada en az 1-2 kez (balığın yağ asidi içeriğine göre 350 - 650 gr) balık yemek riski % 50 oranında azaltmaktadır. Son yıllarda yağlı balıklarda EPA’dan üretilen resolvin adlı bir biyoaktif madde saptanmıştır. Bu maddenin inflamatuvar hastalıkların tedavisinde inflamasyonu azaltıcı etkisi gösterilmiştir. Omega-3 yağ asitlerinin son çalışmalarda stresten depresyona ve demansa kadar uzanan psikiyatrik bozukluklarda önleyici etkilerinin olabileceği bildirilmektedir.
Somon pek çok balık türünden farklı olarak astaksantin içerir. Bu madde güçlü bir antioksidandır. Somon balığının kalp hastalıklarına karşı koruyucu etkisinin astaksantin ile daha da güçlendiği söylenebilir. Lipid peroksidasyonuna karşı koruyucu etki gösteren astaksantin alındığı miktarla doğru orantılı olarak LDL oksidasyonunu azaltmaktadır. Bir porsiyon somon balığında yetiştiği bölgeye ve yetiştirme şekline göre 0.5-4.5 mg arasında astaksantin bulunur.
Balığın yararlı etkilerini korumak için pişirme yöntemine de dikkat edilmelidir. Omega-3 yağ asitlerinin yapısı yağda kızartıldığında bozulur, bu nedenle buğulama, fırında, ızgara pişirme yöntemleri tercih edilmelidir. Füme somonda omega-3 yağ asitleri yarı yarıya azalmıştır.
Somon sağlığa yararlı bir besindir. Bir protein, Omega-3 ve astaksantin deposu gibidir. Bu sağlık mucizesinden yararlanmakta fayda var.
Prof. Dr. Osman Müftüoğlu
